Zbliżający się sezon wakacyjny zachęca do planowania urlopów. Wielu konsumentów zastanawia się, co jest lepszym rozwiązaniem, rezerwacja z wyprzedzeniem czy korzystanie z ofert last minute? Odpowiedź na to pytanie zależy od różnych czynników, w tym naszych preferencji, elastyczności, budżetu oraz znajomości praw, które przysługują nam jako konsumentom. Z perspektywy osoby podróżującej z dziećmi i posiadającej doświadczenie w organizacji rodzinnych wyjazdów, podzielę się wskazówkami, które mogą ułatwić podjęcie właściwej decyzji. Z mojego doświadczenia jako podróżnika mogę stwierdzić jedno, sposób planowania wycieczek zależy od liczby osób podróżujących. Wyjazdy w dwójkę rządzą się innymi zasadami niż rodzinne podróże z dziećmi. Podczas podróży we dwoje zauważyłem, że oferty last minute są znacznie bardziej korzystne niż standardowe rezerwacje w biurach podróży. Są to zazwyczaj opcje dla jednej lub dwóch osób, które można szybko znaleźć i zorganizować, ponieważ spakowanie dwóch osób to kwestia chwili. Natomiast znalezienie atrakcyjnej oferty last minute dla większej grupy, np. rodziny z dziećmi, graniczy często z cudem – hotele rzadko oferują apartamenty dla 5 osób na ostatnią chwilę. Kiedy zaczynamy podróżować jako rodzina, np. rodzice i trójka dzieci, podejście do planowania wyjazdów nieco się zmienia. Wycieczki warto rezerwować z dużym wyprzedzeniem, by uniknąć problemów z dostępnością odpowiednich pokoi i oszczędzić pieniądze. Przykładowo, w październiku 2024 roku wykupiony i zarezerwowany rodzinny wyjazd na lipiec 2025 kosztuje 17 tys. zł (hotel 4-gwiazdkowy, opcja all inclusive, ubezpieczenie oraz zwrot kosztów rezygnacji). W styczniu 2025 r., ta sama oferta kosztuje już 22 tys. zł – i to bez dodatkowych opcji. Dla rodzin wyprzedzenie w rezerwacji to podstawa – im bliżej terminu wyjazdu, tym trudniej znaleźć odpowiednie oferty, szczególnie w popularnych terminach wakacyjnych. Samodzielne zwiedzanie, gdyż już jesteśmy na wymarzonej wyspie może być idealnym rozwiązaniem zarówno dla par, jak i rodzin, o ile jesteśmy w stanie sami zorganizować i zaplanować wyjazd. W porównaniu do wycieczek fakultatywnych oferowanych przez biura podróży, taka forma zwiedzania często okazuje się tańsza i bardziej elastyczna. Jeśli jednak mamy obawy związane z samodzielnym wypożyczeniem samochodu, nie znamy lokalnych tras czy lokalizacji lub po prostu czujemy się niepewnie, warto rozważyć ofertę biur podróży. Profesjonalnie zorganizowane wycieczki eliminują wiele problemów i zapewniają wsparcie na każdym etapie wyprawy. Natomiast dla osób, które nie mają takich obaw i są gotowe poświęcić czas na zaplanowanie szczegółów, samodzielne zwiedzanie przynosi wiele korzyści. Możemy dotrzeć autem praktycznie wszędzie, wybierając mniej popularne miejsca, które biura podróży często pomijają. Decydujemy, kiedy wyruszamy i o której wracamy, a nie jesteśmy ograniczeni harmonogramem grupowym. W trakcie podróży możemy zatrzymać się, gdy zauważymy malownicze miejsce, zrobić zdjęcia czy chwilę odpocząć. Nie musimy dopasowywać się do grupy, co jest szczególnie wygodne dla rodzin z dziećmi. Wybór zależy od naszych preferencji, potrzeb oraz umiejętności organizacyjnych. Niezależnie od wybranej opcji – warto, by wyjazd był dobrze przemyślany, by czerpać z niego jak najwięcej przyjemności i wspomnień. Prawo turystyczne – co warto wiedzieć? Przy rezerwacji wyjazdów warto pamiętać o przepisach prawa, które chronią podróżnych. Kluczowe regulacje wynikają z ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Pamiętajmy, że przedsiębiorca turystyczny może podwyższyć cenę wycieczki, ale tylko w przypadku, gdy jest to wyraźnie zastrzeżone w umowie. Podwyżka ceny jest możliwa wyłącznie z następujących powodów m.in. wzrost cen paliwa, wzrost wysokości podatków lub opłat lotniskowych, czy zmiana kursów walut. Pamiętajcie, że cena nie może być podwyższona w ciągu 20 dni przed wyjazdem. Jednocześnie podróżny ma prawo żądać obniżenia ceny, jeśli koszty zmniejszyły się po zawarciu umowy, ale przed rozpoczęciem wyjazdu. Warto również wiedzieć, że organizator wycieczki odpowiada za niewykonanie lub wadliwe wykonanie usługi turystycznej – niezależnie od tego, czy wykonuje ją sam, czy korzysta z podwykonawców. W przypadku problemów podróżny powinien zgłosić niezgodności jeszcze w trakcie trwania wyjazdu. Natomiast, jeśli usługa była realizowana niezgodnie z umową, podróżny ma prawo do obniżenia ceny za okres, w którym usługa nie spełniała warunków, odszkodowania lub zadośćuczynienia za poniesione szkody i krzywdy. Wyjątki dotyczą sytuacji, gdy problemy wynikają z działania lub zaniechania podróżnego, działania podmiotu trzeciego, za które organizator nie ponosi odpowiedzialności oraz nadzwyczajnych i nieuniknionych okoliczności. Przypominam, że podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej w dowolnym momencie przed rozpoczęciem wyjazdu. W takiej sytuacji organizator może jednak naliczyć opłatę związaną z rezygnacją. Wyjątkiem są nadzwyczajne okoliczności (np. klęska żywiołowa w miejscu docelowym), które uniemożliwiają realizację wyjazdu – wówczas podróżny nie ponosi żadnych kosztów. Natomiast, jeśli umowa zostanie przez nas zawarta poza lokalem przedsiębiorcy, mamy wtedy 14 dni na odstąpienie od niej bez podania przyczyny. Wyjątkiem są umowy zawarte w drodze ustnych negocjacji. Podsumowując, planowanie wyjazdów, czy to z dużym wyprzedzeniem, czy na ostatnią chwilę, zawsze wiąże się z pewnymi decyzjami, które mogą znacząco wpłynąć na nasz portfel. Niezależnie od tego, czy podróżujemy w parze, z rodziną, czy samotnie, warto pamiętać, że klucz do udanego wyjazdu tkwi w dostosowaniu planów do swoich potrzeb i możliwości. Pamiętajmy jednak, że podróżowanie to nie tylko decyzje o wyborze miejsca i sposobie spędzania wolnego czasu. To także dbanie o swoje prawa jako konsument. Czytajmy umowy, pytajmy o szczegóły i nie bójmy się egzekwować swoich praw – to one są kluczem do tego, by nasza przygoda była bezpieczna i satysfakcjonująca. Jeśli jednak na etapie realizacji wyjazdu pojawią się problemy, takie jak brak odpowiedzi organizatora turystyki na reklamację czy trudności z jej sporządzeniem, warto pamiętać o możliwości skorzystania z bezpłatnej pomocy rzecznika konsumentów. To rozwiązanie, które może pomóc w dochodzeniu swoich praw i rozwiązaniu sporu w sposób polubowny. Miłosz Niedźwiecki – Powiatowy Rzecznik Konsumenta